Jizerka to najwyżej położona osada w Górach Izerskich, a także jedna z najwyżej położonych miejscowości w Czechach. Jizerka jest także bardzo urokliwa za sprawą malowniczego położenia oraz spójnej architektury uznanej za zabytek kultury wiejskiej. Drewniane domy pamiętające czasy, kiedy w Jizerce działały dwie huty szkła, sprawiają wrażenie, że zatrzymał się tutaj czas! Jakby tego było mało, to nad osadą Jizerka góruje Bukovec o wysokości 1005 metrów n.p.m., czyli jeden z najwyższych szczytów bazaltowych w Europie. Droga na jego szczyt jest łatwa i krótka!
Spis treści
Najwyżej położona osada w Górach Izerskich
Jizerka znajduje się na ponad 860 metrach n.p.m., a jej teren jest rozległy i pagórkowaty. Ten malowniczy krajobraz urozmaica, a może raczej ozdabia drewniana, tradycyjna zabudowa. Spacer po Jizerce to taka mała podróż w czasie. Zwłaszcza zimą, kiedy biel śniegu pokrywającego ziemię oraz ciemny brąz drewnianych fasad chat przywodzą na myśl dawne fotografie wykonane aparatem analogowym. Jedynie asfaltowa droga prowadząca przez osadę i kilka samochodów zaparkowanych przed budynkami przypomina, że cały czas jesteśmy tu i teraz.
Położenie osady sprawia, że jest ona także świetnym punktem wypadowym w Góry Izerskie. W Jizerce krzyżuje się kilka szlaków pieszych, rowerowych i biegówkowych. Z osady możecie dojść na Bukovec, Pytlacke Kameny, Palicnik czy też do polskiej części Gór Izerskich. My z Jizerki wybraliśmy się przez Karlovski most na Halę Izerską. Naszą trasę opisaliśmy szczegółowo w tym tekście: Chatka Górzystów z Jizerki – idziemy z Czech na ich słynne naleśniki!
Jizerka to zabytek kultury wiejskiej!
Pierwsze wzmianki o Jizerce pochodzą z XVI wieku, a jej dzisiejsza nazwa jest tłumaczeniem pierwszej niemieckiej nazwy Kleine Iser. Jeszcze w 1769 roku Jizerka liczyła zaledwie 7 domów pasterzy i drwali. Wszystko zmienił XIX wiek, a dokładnie rok 1828. Franz Anton Riedel zbudował w Jizerce pierwszą hutę szkła. W kolejnych latach wzniósł duży dom wraz z budynkami gospodarczymi, w którym mieści się dziś pensjonat Panský dům. Na jego stronie możecie zobaczyć historyczne zdjęcia Jizerki. Huta szkła funkcjonowała do roku 1886, czyli do momentu powstania drugiej huty szkła w Jizerce. Bez wątpienia był to czas rozkwitu osady. Na stałe zamieszkiwało ją ponad 400 osób mieszkających w 42 chatach. Ponadto działała szkoła, tartak czy też gospody.
Kolejnym punktem zwrotnym w historii Jizerki był rok 1945. Z osady wysiedlono wszystkich niemieckich obywateli, a większość ich domów trafiła do czeskich Lasów Państwowych. Dawne domostwa stały się w ten sposób kwaterami dla pracowników leśnych. Z czasem część domów przekształcono w prywatne lub państwowe obiekty turystyczno-rekreacyjne. O „szklanej” historii przypominają jedynie ich nazwy takie jak Sklarna czy Pila (tartak). W budynku dawnej szkoły, który zbudowano w 1889 roku, mieści się dziś Muzeum Gór Izerskich. Niestety zimą jest ono zamknięte. Świetnie zachowana i spójna architektura, sprawiła, że w 1995 roku Jizerkę uznano za zabytek kultury wiejskiej.
Bazaltowy szczyt Bukovec
Nad osadą Jizerka góruje Bukovec o wysokości 1005 metrów n.p.m. Bukovec to jeden z najwyższych szczytów bazaltowych w Europie. Wyższy jest jedynie Božídarský Špičák położony na 1 115 metrach, a także żyła bazaltowa w Małym Śnieżnym Kotle w Karkonoszach. Sięga ona 1 425 metrów n.p.m.
Bukovec ma kształt stożka ze stromymi zboczami. Uznawany jest za jest najwyższe powulkaniczne wzniesienie w Sudetach. Jest dwa razy wyższy niż Ostrzyca w Górach Kaczawskich, czyli naszej Krainie Wygasłych Wulkanów, o której pisaliśmy tutaj. Bukovec zbudowany jest z bazaltów, które około 20 milionów lat tamu przebiły tzw. granit karkonoski, czyli główny budulec Gór Izerskich. Bazaltowe skałki i gołoborze są świetnie widoczne na szczycie wzniesienia. Na południowo-wschodnim zboczu Bukovca istniał nawet kiedyś mały kamieniołom.
Dziś wzniesienie i otaczający je obszar jest rezerwatem przyrody o powierzchni 30 hektarów. Jego zbocza porasta bardzo przyjemny las bukowo-świerkowy oraz otaczają go hale porośnięte roślinnością łąk wysokogórskich. Hale powstały za sprawą specyficznego klimatu Gór Izerskich, które nazywane są biegunem zimna. Dla przykładu podczas naszego styczniowego wyjazdu temperatura w Jizerce i wokół Bukovca była o kilka stopni niższa niż w Harrachovie czy też Rokitnicach nad Jizerou, a pokrywa śnieżna nieporównywalnie większa.
Wejście na Bukovec i widok na Jizerkę
Bukovec jest szczytem prostym do zdobycia. Można na niego wejść zielonym szlakiem od strony osady Jizerka lub z parkingu Pod Bukovcem. Polecamy wejść z jednej strony i zejść z drugiej. Szlak z obydwu stron jest porównywalny – przewyższenie to niewiele ponad 100 metrów, a długość wejścia to około 500 metrów. Wraz ze spacerem po Jizerce zrobicie zaledwie 3-4 kilometry. Podejście jest łatwe, wchodzi się szybko, jest to trasa praktycznie dla każdego, z zastrzeżeniem, że część ścieżki prowadzi po kamieniach i na koniec jest krótkie, choć dosyć strome podejście. Alternatywą jest żółty szlak prowadzący wokół Bukovca.
Zielony szlak na Bukovec jest częścią ścieżki dydaktycznej, znajdziecie więc na nim kilka ciekawych tablic informacyjnych. Choć sam wierzchołek jest trochę zarośnięty, to ze szczytu Bukovca rozciąga się bardzo ładny widok na osadę Jizerka oraz Góry Izerskie. Przy dobrej pogodzie ponoć zobaczycie Jizerę czy też Palicnik, o którym pisaliśmy w tym tekście. My nie mieliśmy dobrej widoczności, ale i tak warto było wejść na górę! Jizerka i Bukovec jest świetnym pomysłem na lżejszy dzień w Górach Izerskich!
Jizerka – informacje praktyczne
- PARKING: Prze wjazdem do Jizerki znajduje się rozwidlenie szlaków pieszych i rowerowo-biegówkowych m.in. w kierunku Orle i Hali Izerskiej oraz na górujący nad Jizerką Bukovec. Przy rozwidleniu jest spory parking Pod Bukovcem, tam możecie zostawić samochód. Parking jest płatny, kosztuje 100 koron za cały dzień. Bilety parkingowe kupicie w automacie, można za nie płacić kartą. Wjazd do osady jest ograniczony, wjeżdżać mogą osoby uprawnione, my zostawialiśmy samochód na parkingu i dalej szliśmy pieszo.
- MUZEUM GÓR IZERSKICH: Muzeum działa od maja do października w soboty i niedziele w godzinach 9-16. Więcej informacji znajdziecie na stronie muzeum.
- NOCLEG W JIZERCE: W Jizerce funkcjonuje kilka pensjonatów w tradycyjnych domach. Wśród nich jest m.in. budynek dawnej szlifierni Pyramida, zlokalizowany pod Bukovcem Hotel Jizerka, centralnie zlokalizowany Panský dům czy też Hospoda na Jizerce przy parkingu i skrzyżowaniu szlaków.
Wszystkie teksty z Gór Izerskich:
Góry Izerskie
Nasze czeskie podróże:
Czechy
Lubisz nasze wpisy? Udostępnij je znajomym i śledź nas na Facebooku i Instagramie!
